weblog van het Compliance Platform
Trustkantoor meldt ongebruikelijke transactie vier maanden te laat. Dit keer een bericht van FIU met verwijzing naar het ECLI-nummer van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven, alleen ontbreekt nog link naar de uitspraak. De zaak is het hoger beroep naar aanleiding van de uitspraak van de rechtbank Rotterdam.
Voor Wwft-plichtigen is de uitspraak interessant vanwege de overwegingen inzake begrippen en verplichtingen op grond van de Wwft.
Onlangs is het jaarverslag 2014 van FIU-Nederland uitgebracht. Uit het jaarverslag blijkt dat de inspanningen van FIU-Nederland om trustkantoren te informeren over de meldplicht ongebruikelijke transacties vruchten heben afgeworpen. Het aantal meldingen neemt toe en het aantal actieve melders is ook toegenomen ten opzichte van de voorgaande jaren.
Uit de statistieken blijkt dat het aantal meldingen is gegroeid van 38 in 2012, naar 88 in 2013 en vervolgens naar 201 in 2014. De groei in 2014 is waarschijnlijk veroorzaakt door meldingen die betrekking hebben op overtreding van de Europese sancties tegen Oekraïne en Rusland. In 2012 kwamen de meldingen van zes trustkantoren. In 2013 deden 22 trustkantoren meldingen. In 2014 was het aantal trustkantoren dat meldingen deed gegroeid naar 31. Opvallend is dat van de in 2014 gemelde 201 transacties er door FIU-Nederland 149 ‘verdacht’ zijn verklaard.
Nog steeds komen de meeste meldingen van ongebruikelijke transacties van geldtransactiekantoren (233.989 in 2014), banken (14.696 in 2014) en voertuigenhandelaars (3.871 in 2014).
Het Financieel Expertise Centrum (FEC) is een samenwerkingsverband tussen een aantal bestuursorganen en andere overheidsinstellingen en bestaat uit:
Dit samenwerkingsverband houdt zich bezig met toezicht, controle, opsporing en vervolging in de financieel-economische sfeer. Uit het in april 2015 bekend gemaakte jaarplan voor dit jaar (hier te vinden), blijkt dat de FEC een aantal speerpunten heeft aangewezen, te weten trustkantoren, terrorismefinanciering en sanctieregelgeving. Dit zijn onderwerpen waar DNB in 2014 al veel aandacht voor heeft gevraagd. Opvallend is dat het hier om een branche (de trustkantoren) en om twee aandachtsgebieden (terrorismefinanciering en sanctieregelgeving) die een groot aantal ondernemingen kunnen raken.
Het onderwerp terrorismefinanciering is relevant voor alle ondernemingen die onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) vallen, terwijl sanctieregelgeving voor ‘een ieder’ geldt. Voor beide onderwerpen geldt dat het juridische mandarijnenwetenschappen betreft die door weinigen worden doorgrond en waarmee de overheid ook tobt. Om hier goed mee om te gaan, zowel in de sfeer van preventie en naleving van regelgeving (‘compliance’) als toezicht, is een grote uitdaging.
Toelichting FEC
Onderstaand de toelichting van FEC op de keuze voor de speerpunten:
3.4.2 Trustkantoren
Resultaten: Het ontwikkelen van een gezamenlijke effectieve en integrale aanpak van vergunninghoudende trustkantoren die er toe leidt dat de beheersing van integriteitsrisico’s door trustkantoren op orde is. Trustkantoren nemen eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van risico- identificatie en -mitigatie en hebben het belang van integriteit ingebed in de bedrijfscultuur en de relatie met klanten. In gevallen waar de integere bedrijfsvoering nog niet als interne norm geldt, worden passende maatregelen ingezet om het beoogde resultaat te realiseren. Hiertoe zal 1) een inventarisatie plaatsvinden van de rol, bevoegdheden en bijdrage van de deelnemende partners aan hierboven genoemde resultaat; 2) onderlinge kennisuitwisseling plaatsvinden over de trustsector; 3) een aanpak worden opgeleverd met afspraken over concrete activiteiten inclusief een specifiek op de trustsector toegespitst handhavingsbeleid, gebaseerd op de criteria van het tripartiete overleg, waaraan OM, AFM, DNB en FIOD deelnemen.
Trekker en deelnemers: DNB met de FEC-eenheid en de betrokken FEC-partners en -waarnemers eventuele overige relevante partijen. Tevens zal samenwerking worden gezocht met BFT.
Achtergrond: Door het aantrekkelijke vestigingsklimaat heeft Nederland een omvangrijke trustsector. Deze brengt een relatief groot integriteitrisico met zich en daarmee ook een reputatierisico voor de Nederlandse financiële sector. Niet alle trustkantoren beheersen integriteitrisico’s (met name faciliteren van witwassen, belastingontduiking en ontwijking van sanctiemaatregelen) afdoende. De hoofdoorzaak hiervan is dat deze kantoren een onvoldoende integere bedrijfscultuur kennen: de letter van de wet wordt mechanisch toegepast en mitigatie van risico’s vindt vooral plaats nadat DNB deze expliciet onder de aandacht heeft gebracht. In de periode 2016-2018 zullen de gemaakte afspraken via een programmatische aanpak worden uitgevoerd in concrete casus.
3.4.3. Terrorismefinanciering
Resultaten: 1) De financiële netwerken van bij de FEC-partners en FEC-participanten bekende in- en uitreizigers en andere relevante personen en entiteiten zijn op basis van FEC-signalen in kaart gebracht. Daardoor is onder meer inzicht verkregen in de wijze waarop en door wie de in- en uitreizigers worden gefinancierd; 2) In alle gevallen waarin het verkregen inzicht daartoe aanleiding geeft, is een interventiestrategie opgesteld; 3) Ten slotte zijn typologieën van potentiële soorten terrorismefinanciering geformuleerd.
Trekker en deelnemers: OM is samen met de FEC-eenheid trekker. Deelnemers zijn de FEC-partners en -waarnemers en de beoogde participanten: de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), Douane, Koninklijke Marechaussee (KMar), Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Belastingdienst/Toeslagen.
Achtergrond: In september 2014 is het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme aan de Tweede Kamer gepresenteerd. Daarmee is Jihadisme de komende tijd, en zeker in 2015 (waarop het jaarplan FEC ziet), een prioriteit in beleid en uitvoering van overheidsorganisaties. Terrorismebestrijding en met name de financiële kant daarvan, is een onderdeel van de versterking van de integriteit van de financiële sector en vrijwel alle FEC-partners kunnen daar een bijdrage aan leveren. Daarnaast wordt mogelijk door dit thema ook meer inzicht verkregen in de terroristische netwerken, groeperingen of (rechts)personen, en zogenoemde facilitatoren. Zie verder ook paragraaf 3.2.5 waar aanvullende resultaten zijn geformuleerd om informatie-uitwisseling mogelijk te maken. Over de aanpak op het thema terrorismefinanciering wordt de Tweede Kamer door de minister van Veiligheid en Justitie geïnformeerd middels de Voortgangsrapportage Actieprogramma Jihadisme.
3.4.6 Sanctieregelgeving
Resultaten: Eind 2015 bestaat een integrale aanpak van de FEC-partners in de situaties waarin financiële sanctieregelgeving niet wordt nageleefd. De integrale aanpak omvat afspraken ten aanzien van toezicht en handhaving van de financiële sanctieregelgeving. Het brengt onder andere de taakverdeling en bevoegdheden van betrokken diensten in beeld, zodat signalen van niet naleving effectief kunnen worden opgepakt in de handhavingsketen volgens de gemaakte afspraken.
Trekker en deelnemers: Ministerie van Financiën, de FEC-eenheid en betrokken FEC-partners en -waarnemers.
Achtergrond: Vrijwel alle FEC-partners en –waarnemers hebben een rol in de handhavingsketen op het gebied van sanctiewetgeving. Mede gelet op de actualiteit, de toenemende complexiteit van de sancties en de snelheid waarmee sancties elkaar momenteel opvolgen, is het voor een effectieve handhavingsketen van belang dat de ketenpartners hierin samenwerken als één overheid. Doel van het project is mede om op die wijze een bijdrage te leveren aan de tot standkoming van een handhavingsarrangement zoals het ministerie van Financiën dat met het OM en alle betrokken partners af wil sluiten.
Dit bericht is ook gepubliceerd op mijn algemene weblog.
De overheid houdt het zorgvuldig geheim, maar domicilieverlening is tegenwoordig een zwaar gereguleerde bezigheid. In Nederland bestaan momenteel drie soorten domicilie:
[a] Domicilieverlening in de zin van de Wet toezicht trustkantoren (Wtt). In die wet wordt domicilieverlening gedefinieerd als:
het in opdracht van een niet tot dezelfde groep behorende rechtspersoon, vennootschap of natuurlijke persoon, ter beschikking stellen van het adres of het postadres [*] aan een andere rechtspersoon of vennootschap, indien bepaalde bijkomende werkzaamheden [**] wordt verricht ten behoeve van die rechtspersoon of vennootschap of ten behoeve van een, tot dezelfde groep als die rechtspersoon of vennootschap behorende, andere rechtspersoon, vennootschap of natuurlijke persoon
Belanghebbenden dienen er op te letten dat er zeer snel sprake is van bijkomende werkzaamheden, met name “het op privaatrechtelijk gebied geven van advies of het verlenen van bijstand”. De toepasselijkheid van de Wtt heeft grote gevolgen: de ondernemer die deze domiciliediensten verleent dient bij De Nederlandsche Bank een vergunning aan te vragen en dient als vergunninghouder aan een groot aantal eisen te voldoen. Zie voor meer informatie de DNB-pagina over de Wtt.
[b] Domicilieverlening in de zin van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). De definitie is hier: het beroeps- of bedrijfsmatig een adres of postadres ter beschikking stellen. Dit is ruimer dan de Wtt, waar naar adres en postadres op grond van de Handelsregisterwet [*] wordt verwezen. Zie voor meer informatie over de Wwft de site van FIU-Nederland. Overigens valt op dat domicilieverleners niet als Wwft-melder bij FIU-Nederland worden genoemd. De toezichthouder is het Bureau Toezicht Wwft van de belastingdienst. Zie voor informatie de site van de belastingdienst.
[c] Overige domicilieverlening, dat wil zeggen domicilieverlening die niet onder [a] of [b] valt en dus niet gereguleerd is.
Door de gebrekkige informatievoorziening vrees ik dat er de nodige domicilieverleners buiten de trust(kantoren)sector zijn die niet van hun wettelijke verplichtingen op de hoogte zijn. Zij komen er pas achter als een overheidstoezichthouder of opsporingsinstantie vanwege onderzoek naar strafbare feiten de domicilieverlener op het spoor komt.
—
[*] Adres of postadres bedoeld in de artikelen 11, eerste lid, onderdeel c, en 14, eerste lid, onderdeel c, van de Handelsregisterwet 2007.
[**] In de wet wordt het volgende genoemd:
i) het op privaatrechtelijk gebied geven van advies of het verlenen van bijstand, met uitzondering van het verrichten van receptiewerkzaamheden;
ii) het verstrekken van belastingadvies of het verzorgen van belastingaangiften en daarmee verband houdende werkzaamheden;
iii) het verrichten van werkzaamheden in verband met het opstellen, beoordelen of controleren van de jaarrekening of het voeren van administraties;
iv) het werven van een bestuurder voor een rechtspersoon of vennootschap;
v) andere bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen bijkomende werkzaamheden.
Op 14 januari 2014 schreef FIU-Nederland op de site dat op 10 oktober 2013 samen met Holland Quaestor een relatiedag is georganiseerd voor de trustkantoren. De dag stond in het teken van de meldketen, het herkennen en melden van ongebruikelijke transacties in het kader van de Wwft en de rol van de trustkantoren in het bestrijden van witwassen en financiering van terrorisme. De volgende personen hebben een bijdrage geleverd:
Hennie Verbeek-Kusters (FIU-Nederland)
Robbert Springorum (FIU-Nederland)
Andre Nagelmaker (Holland Quaestor)
Saskia Dirkzwager (ministerie van financiën)
Arthur Sonneville (DNB)
Sonja Corstanje (FIU-Nederland)
Fokko Jan Hoevers (FIU-Nederland)
Ton Konings (FIOD)
Dop Kruimel (Officier van Justitie)
Naar aanleiding van die dag heeft FIU-Nederland een informatieblad uitgebracht, waarin een kort verslag van de dag wordt gedaan. Iedere spreker heeft in het informatieblad kort aangegeven wat de highlights van zijn/haar presentatie waren. Daarnaast worden vragen beantwoord.
In het informatieblad staat een link naar de presentaties, die het helaas niet doet. Ik heb dit via het contactformulier aan FIU-Nederland gemeld, wellicht dat dit nog wordt aangepast.
—
Aanvulling 22 januari 2014: vandaag kon ik via een andere internetverbinding met de ipad wel bij de presentaties. Dus misschien ligt het aan onze firewall op kantoor dat ik er op kantoor niet bij kan.
FIU-Nederland en de Holland Quaestor nodigen trustkantoren uit om deel te nemen aan de ‘Relatiedag FIU-Nederland Trustkantoren’ op donderdag 10 oktober 2013 in Hotel Schiphol (Van der Valk Schiphol A4). De onderwerpen die aan bod komen zijn de meldketen, het herkennen en melden van ongebruikelijke transacties in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en de rol van de trustkantoren in het bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering.
Trustkantoren zijn op basis van de Wwft bij wet verplicht om (voorgenomen) ongebruikelijke transacties te melden bij de FIU-Nederland.
Zie voor de aankondiging ook de site van FIU-Nederland, het programma staat hier. Het organiserend bureau is te bereiken onder: relatiedag@wvhcommunicatie.nl
Met dank aan Ella van Kranenburg, advocaat financieel recht, voor het attenderen op dit bericht.
Op 5 juni 2012 organiseerde FIU-Nederland een relatiedag. Meer informatie: het nieuwsbericht en de pagina over de relatiedag. Op de laatstgenoemde pagina zijn te vinden:
FIU-Nederland heeft een nieuwsbrief voor alle Wwft-plichtigen uitgebracht. In deze nieuwsbrief geeft FIU-Nederland aanwijzingen voor het correct melden van een ongebruikelijke transactie. De inhoudsopgave van de nieuwsbrief luidt:
Compliance Platform Trustkantoren 