Met het Europese antiwitwaspakket, het AML Package, breekt het juristenparadijs aan.
Een mooi voorbeeld daarvan is te vinden in de onlangs gestarte consultatie over de Nederlandse implementatieregels [1], waarin de gevolgen van de witwasbestrijdingsplicht voor ‘aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten‘ als bedoeld in de nieuwe antiwitwasverordening (AMLR) wordt geregeld. Dit is een grote groep ondernemingen die onder meer beroepsmatige bestuurders van rechtspersonen, domicilieverleners en bemiddelaars in bestuurs- en secretariaatsfuncties omvat [2].
In deze groep zitten vele ondernemingen die momenteel nog niet witwasbestrijdingsplichtig zijn, zoals bemiddelaars in bestuursfuncties [3].
In het consultatievoorstel worden zij in drie groepen ingedeeld en is bepaald dat al hun klanten een hoog criminaliteitsrisico vormen.
Drie groepen
Domicilieverleners
Vanwege de nieuwe Europese regels staat in het ontwerp-wetsvoorstel dat domicilieverleners zich moeten registreren, waarbij voor de definitie naar AMLR wordt verwezen [4]. Die registratieplicht wordt in de Wet toezicht trustkantoren 2018 (Wtt 2018) opgenomen. Het lijkt er op dat verhuurders van bedrijfsruimte hier onder vallen.
Trustkantoren
De Wtt 2018 blijft gelden voor ondernemingen die in deze wet als ‘trustkantoren’ worden aangeduid en ook de definitie van ‘trustdienst’ (die beperkter is dan die van ‘aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten’) blijft in stand.
Drie verschillende regimes voor aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten
Het boeiende gevolg daarvan is dat we in Nederland – als dit voorstel wet wordt – drie verschillende regimes kennen voor aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten, nl.:
- aanbieders van trustdiensten (trustkantoren), op hen is de Wtt 2018 van toepassing, wat onder meer betekent dat zij een vergunning nodig hebben en dat zij zich aan allerlei bedrijfsvoeringsvoorschriften moeten houden; op niet-naleving staan zware sancties;
- domicilieverleners volgens de AMLR-definitie, voor hen geldt de registratieplicht op basis van Wtt 2018 en zij kunnen op grond van die wet bij niet-naleving op dezelfde manier als trustkantoren gesanctioneerd worden (op grond van § 6.2. Wtt 2018 kunnen domicilieverleners door DNB gesanctioneerd worden);
- aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten die niet vallen onder 1. of 2.: op hen is Wtt 2018 niet van toepassing, maar ze kunnen wel met de de nieuwe wet [1] te maken krijgen, dit zijn onder meer bemiddelaars in bestuursfuncties en personen die beroepsmatig optreden als secretaris van een vennootschap.
Verscherpt cliëntenonderzoek
Voor al deze drie categorieën geldt dat de regels inzake het klantenonderzoek en het melden van vermoedens in de AMLR geregeld zijn.
In artikel 2.4 van het consultatievoorstel is vastgelegd dat deze hele groep een verscherpt cliëntenonderzoek moeten uitvoeren, wat betekent dat al hun klanten als hoog risico op criminaliteit worden beschouwd. Het artikel luidt als volgt (het cliëntenonderzoek wordt als ‘zorgvuldigheidsmaatregelen’ aangeduid):
Artikel 2.4. Verscherpt cliëntenonderzoek trustdiensten
Aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten als bedoeld in artikel 3, punt 3, onder c, van de antiwitwasverordening verrichten, in aanvulling op de zorgvuldigheidsmaatregelen in hoofdstuk III, afdeling 1, van de antiwitwasverordening, tevens verscherpte zorgvuldigheidsmaatregelen als bedoeld in hoofdstuk III, afdeling 4, van die verordening.
Het opschrift van het artikel klopt niet omdat het over een bredere categorie gaat.
Nationale kop – er breken gouden tijden aan voor het compliancewezen!
Door middel van artikel 2.4 plaatst de Nederlandse regering een fraaie nationale ‘kop’ op het Europese recht, want de AMLR bevat een dergelijke generieke verplichting niet voor de hele groep van aanbieders van trustdiensten of vennootschappelijke diensten. Deze groep wordt alleen genoemd in bepalingen over extreem rijke partijen [5].
Compliancespecialisten kunnen zich in de handen wrijven, zij zullen er zeer veel klanten bij krijgen. Of de bestrijding van misdaadgeld hiermee gediend is weet niemand.
Noten:
[1] Zie de consultatie inzake de Implementatiewet ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering, die sluit op 29 augustus a.s., aankondiging, ontwerp-wetsvoorstel, ontwerp-memorie van toelichting.
[2] Het begrip aanbieders van trustdiensten of vennootschapsrechtelijke diensten omvat ook degenen die het oprichten van vennootschappen of andere rechtspersonen aanbieden, zodat notarissen ook onder deze groep zouden kunnen vallen.
[3] Artikel 3 lid 3 sub c van de Europese antwitwasverordening (AMLR), die verwijst naar de definitie die in artikel 2 lid 1 sub 11) AMLR is te vinden.
[4] Artikel 2, lid 1, punt 11 AMLR: “het verstrekken van een statutaire zetel, bedrijfsadres, correspondentieadres of administratief adres, alsmede andere daarmee samenhangende diensten voor een bedrijf, een vennootschap, of een andere rechtspersoon of juridische constructie“. Verhuurders van bedrijfsruimte vallen hier onder.
[5] Artikel 34 lid 5 AMLR.
Plaats een reactie